Bombus (Subterraneobombus) subterraneus

(L., 1758)

Taxon referenced in page Bombus of Turkey
Author(s) : A. Murat Aytekin,Osman Kaftanoğlu & Didier Flagothier,Pierre Rasmont
B. subterraneus is a widely spread species of bumblebees in all the dry hills and mountains of temperate Europe. However, it is never abundant.
In Anatolia, Rasmont & Flagothier (1996) mention altitudes from 775 m to 2855 m, with 80 % of the observations between 1600 m and 2390 m.
All the authors agree on B. subterraneus being an open field species. It can be seen on dry grassland, specially with some outcrops of bare soil, in woody steppes and even in true steppes, though it avoids arid or salty ones. In mountains it is typical of the grassy south slopes of the montane stage, less frequent in the subalpine stage and absent from the alpine stage.
For Anatolia, we collected B. subterraneus on the next favorite plants (91 original observations): Stachys cretica (39 observations), Stachys germanica (12), Salvia verticillata (5), Anchusa leptophylla (5), Anchusa officinalis (3), Cephalaria procera (3), Vicia pannonica (3), Anchusa azurea (2), Carduus macrocephalus (2), Centaurea glastifolius (2), Jurinella moschus (2), Melampyrum arvense (2), Nepeta fissa (2), Prunella vulgaris (2), Onobrychis stenostachya (1), Onopordum turcicum (1), Salvia caespitosa (1), Salvia sclarea (1), Stachys atherocalyx (1), Stachys byzantina (1), Vicia cracca (1). From all these observations, it clearly appears that B. subterraneus prefers flowers with long corollas, specially Labiatae and Leguminosae.

B. subterraneus est une espèce de bourdon largement répandue dans les collines sèches et les montagnes de l'Europe tempérée. Toutefois, il n'est nulle part abondant.
En Anatolie, Rasmont & Flagothier (1996) mentionnent des altitudes de 775 m à 2855 m, avec 80 % des observations entre 1600 m et 2390 m.
Tous les auteurs considèrent B. subterraneus comme une espèce de terrains ouverts. On le trouve dans les pelouses sèches, surtout là où quelques plages de sol nu apparaissent, dans la steppe boisée ou encore dans la vraie steppe. Il évite les steppes arides et salines. En montagne, il est typique des adrets secs et herbeux de l'étage montagnard. Il est moins fréquent à l'étage subalpin et il est absent de l'étage alpin.
Pour l'Anatolie, nous avons collecté B. subterraneus sur les plantes favorites suivantes (91 observations originales) : Stachys cretica (39 observations), Stachys germanica (12), Salvia verticillata (5), Anchusa leptophylla (5), Anchusa officinalis (3), Cephalaria procera (3), Vicia pannonica (3), Anchusa azurea (2), Carduus macrocephalus (2), Centaurea glastifolius (2), Jurinella moschus (2), Melampyrum arvense (2), Nepeta fissa (2), Prunella vulgaris (2), Onobrychis stenostachya (1), Onopordum turcicum (1), Salvia caespitosa (1), Salvia sclarea (1), Stachys atherocalyx (1), Stachys byzantina (1), Vicia cracca (1). De toutes ces observations, il apparaît clairement que B. subterraneus préfère les fleurs à corolle longue, surtout les Labiatae et les Leguminosae.

B. subterraneus Avrupa’nın ılman alanlarındaki tüm kuru tepecikler ve dağlarda en sık rastlanan bombus arısı olmakla beraber yoğunluğu fazla değildir.
Anadolu’da Rasmont & Flagothier (1996) 775 m ile 2855 m aralığından bahsetmekteyken bu gözlemlerin %80’i 1600 m ile 2390 m arasındandır.
Tüm araştırmacılar B. subterraneus’un bir açık alan türü olduğu konusudan fikir birliği içindedirler. Kuru çayırlıklarda, özellikle bir bölümü hasat edilmiş toprak alanlarda, ağaçlılı steplerde ve hatta tuslu ya da nemli gerçek steplerde görülmektedir. Dağlarda dağ seviyesinde güney yamaçlardaki çayırlıklarda tipiklerdir ve subalpin tabakalarda daha az görülürken alpin bölümde görülmezler.
Anadolu’da B. subterraneus’u tercih ettiği şu bitkiler üzerinde gözlemledik : (91 orijinal gözlem): Stachys cretica (39 gözlem), Stachys germanica (12), Salvia verticillata (5), Anchusa leptophylla (5), Anchusa officinalis (3), Cephalaria procera (3), Vicia pannonica (3), Anchusa azurea (2), Carduus macrocephalus (2), Centaurea glastifolius (2), Jurinella moschus (2), Melampyrum arvense (2), Nepeta fissa (2), Prunella vulgaris (2), Onobrychis stenostachya (1), Onopordum turcicum (1), Salvia caespitosa (1), Salvia sclarea (1), Stachys atherocalyx (1), Stachys byzantina (1), Vicia cracca (1). Bu gözlemlerden yola çıkarak B. subterraneus’un özellikle Labiatae ve Leguminosae’nin uzun korollaya sahip çiçeklerini tercih ettiğini söyleyebiliriz.

Maps

Pictures

photo  photo